Wprowadzenie do efektów gitarowych

Efekt gitarowy – urządzenie elektroniczne przetwarzające i modyfikujące dźwięk, stosowane przeważnie do gitary elektrycznej, jak również nazwa efektu działania takiego urządzenia.

Możliwe jest kilka sposobów zmiany sygnału wykorzystywanych w efektach gitarowych:

• Zmiana zakresu dynamicznego sygnału
  • Kompresor – urządzenie do kompresja dynamiki (zawężania zakresu dynamiczny instrumentu)
  • Ekspander – urządzenie poszerzające zakres dynamiczny instrumentu
  • Limiter – rodzaj kompresora nie pozwalający aby średnia amplituda sygnału przekroczyła pewną ustalona wartość graniczną
  • Equalizer – urządzenie pozwalające na korekcję barwy dźwięku. Składa się z zespołu filtrów, które służą do podbijania lub tłumienia określonego zakresu częstotliwości. Najczęściej spotykane są korektory graficzne.

• Obcinanie amplitudy (wprowadzanie harmonicznych jako skutek zniekształceń nieliniowych)
  • Fuzz prekursor overdrive i distortion zamienia sygnał wejściowy w sygnał quasi prostokątny. Odpowiada to wprowadzeniu nieparzystych harmonicznych do sygnału. Uzyskane brzmienie jest ziarniste i skompresowane. Efekt był z początku implementowany za pomocą uszkadzania membrany głośnika, następnie na drodze elektronicznej, przez obcinanie wierzchołków sygnału na półprzewodnikowych elementach germanowych.
  • Distortion (ang. zniekształcenie) – powoduje charakterystyczny metaliczny dźwięk gitary, uzyskiwany dzięki wprowadzaniu harmonicznych. Charakteryzuje się stosunkowo agresywnym brzmieniem.
  • Overdrive (ang. przester) – efekt podobny do distortion, jednak mniej agresywny w brzmieniu. W zamyśle ma symulować przesterowany wzmacniacz lampowy.

• Efekty modulacyjne
  • Pitch Shifter – zmiana częstotliwości – polega na zmianie sygnału w domenie częstotliwości (FFT).
  • Chorus (ang. chór) – uzyskiwany przez zmieszanie sygnału bezpośredniego z sygnałem opóźnionym o ok. 20ms. Jest to równoznaczne z zastosowaniem filtru grzebieniowego.
  • Flanger – jeden z najstarszych efektów, wykorzystywany już przez Beatlesów – jest rodzajem chorusa, w którym czas opóźnienia sygnału jest mniejszy, wynosi ok. 5ms, a do tego wyposażony w sprzężenie zwrotne, dzięki któremu część sygnału z wyjścia efektu trafia z powrotem na jego wejście. Uzyskiwane brzmienie jest „mokre”, przypomina efekty „kosmiczne”.
  • Panner – efekt polegający na okresowym przesuwaniu panoramy sygnału stereo na z lewej strony na prawą i z powrotem.
  • Delay – efekt polegający na dodaniu do sygnału jego powtórzeń odległych w czasie o interwał od kilkudziesięciu ms do kilkunastu sekund.
  • Reverb (ang. pogłos) – efekt symulujący reakcję pomieszczenia na sygnał. Realizowany typowo za pomocą sprężyn pogłosowych, elektronicznie: analogowo lub cyfrowo, poprzez zwielokrotnienie efektu Delay.

Urządzenie stosowane do gitar elektrycznych ma zwykle kształt prostopadłościanu (stąd potoczna nazwa – kostka) z pokrętłami regulacyjnymi i pedałem.

Artykuł pochodzi z serwisu Wikipedia i udostępniany jest na licencji Creative Commons: uznanie autorstwa, na tych samych warunkach, z możliwością obowiązywania dodatkowych ograniczeń.